Το τέλος του 19ου αιώνα και οι απαρχές του 20ου με τις μεγάλες ανακαλύψεις και την πρόοδο των φυσικών επιστημών και της ιατρικής προσανατολίζουν ιατροκεντρικά την ψυχιατρική και μονιμοποιούν την αντίληψη ότι η ψυχική διαταραχή δεν μπορεί παρά να είναι αντικείμενο της ιατρικής επιστήμης. Εξαλείφονται πλέον όλα τα στοιχεία εξωλογικών και μεταφυσικών ερμηνειών της ψυχικής διαταραχής. Η ιατροκεντρική αντίληψη της ψυχικής διαταραχής θέτει πλέον με ορθολογικό τρόπο το ζήτημα των αιτιών της φύσης και τις δυνατότητες θεραπείας της ψυχικής αρρώστιας.

    Οι απόψεις του Freud και οι ανακαλύψεις του Pavlov αναδιατάσσουν της αντιλήψεις για την ψυχική αρρώστια με την εμφάνιση στις εσωτερικές δυνάμεις του ανθρώπου από την ψυχανάλυση και την αναγνώριση της μεγάλης επίδρασης των εξωτερικών παραγόντων απ’ ολόκληρο το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον από την θεωρία της μάθησης. Ο Freud ανοίγει το δρόμο στην ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση ψυχοπαθολογικών καταστάσεων έξω από τον παραδοσιακό χώρο αντιμετώπισης τους και συνεισφέρει με τη διδασκαλία του μαζί με τον Healy και Sallivan στην ανάπτυξη του ψυχοπαιδαγωγικού κινήματος. Συγχρόνως με τους προηγούμενους ο Meyer μιλά για τη σημασία των κοινωνικών παραγόντων στη μελέτη της ψυχοπαθολογίας, θεωρεί ότι η ενσωμάτωση των ψυχιατρικών υπηρεσιών στα κοινωνικά κέντρα υγείας ήταν καλύτερη λύση από την εισαγωγή του αρρώστου στο άσυλο και επιπλέον τολμά την επιμόρφωση του κοινού σε θέματα ψυχικής υγείας.
    Οι νέες απόψεις που διατυπώνονται δεν μπορούσαν παρά να επηρεάσουν τη μορφή παροχής υπηρεσιών για τους ψυχικά ασθενείς. Εκδηλώνονται οι πρώτες σποραδικές προσπάθειες για την αναδιάταξη και διαφοροποίηση του συστήματος ψυχιατρικών υπηρεσιών και είναι άμεσα συναρτημένες :
•    με τις εξελίξεις της ψυχιατρικής επιστήμης στους τομείς της διάγνωσης και θεραπείας της ψυχικής αρρώστιας
•    με τις υπάρχουσες κοινωνικές – πολιτικές – οικονομικές συνθήκες
•    με τις κρατικές πολιτικές
•    και αργότερα με την ανακάλυψη των μειζόνων νευροληπτικών

Η Κοινοτική Ψυχική Υγιεινή στηρίζεται στην ιδεολογική αρχή, ότι οι ιατρικές φροντίδες είναι μεν αναπόσπαστο τμήμα ενός συστήματος παροχής υπηρεσιών, αλλά αδυνατούν από μόνες τους να εξασφαλίσουν την υγεία και την ψυχική ευεξία του ανθρώπου. Η εφαρμογή στην πράξη ενός συστήματος κοινοτικής ψυχικής υγιεινής δεν μπορεί παρά να διαπλέκεται αδιαχώριστα με το σύνολο των ενεργειών και δραστηριοτήτων  που διαμορφώνουν τις εκπαιδευτικές, κοινωνικές, οικονομικές, και πολιτικές συνθήκες, οι οποίες επηρεάζουν την ψυχική υγεία των μελών της κοινότητας. Η κοινοτική ψυχική υγιεινή δεν περιορίζεται στο κληρονομημένο παραδοσιακό σύστημα της ψυχιατρικής περίθαλψης, ούτε βεβαίως έχει σχέση με την επίπλαστη έννοια της «καθαρής επιστήμης». Αντίθετα, αλληλεπιδρά με το κοινωνικό περιβάλλον και συνδιαλέγεται με τις δρώσες κοινωνικές δυνάμεις, γιατί, όπως έχει διακηρυχθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στο κείμενο της Alma Ata «Οι άνθρωποι έχουν καθήκον και δικαίωμα να συμμετέχουν ατομικά και συλλογικά στον προγραμματισμό και την εφαρμογή της δικής τους υγειονομικής φροντίδας»