«Στίγμα,ψυχική ασθένεια και κατάθλιψη»...έννοιες που είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους και συναντούσαμε τις προηγούμενες δεκαετίες. 

Δυστυχώς, τις συναντούμε ακόμη και σήμερα στην εποχή της έρευνας, της ενημέρωσης και της πρόσβασης στην πληροφορία.

Το στίγμα σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Erving Goffman (1963) είναι «μια ανεπιθύμητη και δυσφημιστική ιδιότητα που αποδίδεται στο άτομο και του στερεί το δικαίωμα της πλήρους κοινωνικής αποδοχής, ενώ ταυτόχρονα τον αναγκάζει να προσπαθεί να κρύψει,  όταν είναι δυνατόν, την αιτία που προκαλεί αυτή την αντιμετώπιση».

Τα στερεότυπα οι προκαταλήψεις και οι διακρίσεις  είναι τρεις έννοιες αλληλένδετες με την έννοια του στίγματος. Τα στερεότυπα είναι αρνητικές και παραπλανητικές πεποιθήσεις που προκαθορίζουν τη συμπεριφορά μας και έχουν να κάνουν με την κοινωνική τάξη, το φύλο, την εθνικότητα,  τη θρησκεία, την ψυχική υγεία, και την εμφάνιση.

  Οι προκαταλήψεις είναι οι γνωσιακές και συναισθηματικές αντιδράσεις που αναπτύσσονται όταν ένα άτομο ή μια ομάδα υιοθετεί τα αρνητικά στερεότυπα.
  Η συμπεριφορική αντίδραση που ακολουθεί την προκατάληψη είναι η διάκριση. Οι διακρίσεις κάνουν πιο δύσκολη την προσπάθεια των στιγματισμένων ατόμων να επανακτήσουν την λειτουργικότητά τους και να ενταχθούν στην κοινωνία και είναι το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που ξεκινάει όταν κάποιος χαρακτηρίζεται ως διαφορετικός.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) ο αριθμός ατόμων με κατάθλιψη σε παγκόσμιο επίπεδο ξεπερνά τα 300 εκατομμύρια, όμως υπάρχουν και  πολλοί ασθενείς που αρνούνται να απευθυνθούν σε συμβούλους ψυχικής υγείας. Διστάζουν να ζητήσουν ιατρική βοήθεια υπό το φόβο του στιγματισμού και καταλήγουν να παίρνουν φάρμακα μόνοι τους, ακατάλληλα γι αυτούς, βασιζόμενοι στην περίπτωση ενός γνωστού ή μετά από έρευνα στο διαδίκτυο.

Έτσι, τα συμπτώματα της ψυχικής νόσου επιδεινώνονται και είναι δύσκολο να επανακτήσει τα επίπεδα λειτουργικότητας, που είχε πριν την εμφάνιση της νόσου. Αφού, λοιπόν, δεν ακολουθούν κάποια θεραπεία, τότε είναι πιθανόν να επαληθεύσουν τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις, ενισχύοντας και διαιωνίζοντας  το στίγμα.

Η απουσία ενημέρωσης και γνώσης για την κατάθλιψη, αλλά και για την ψυχική νόσο εν γένει, οδηγεί σε συμπεριφορές από το κοινωνικό –εργασιακό –οικογενειακό περιβάλλον , που έρχονται να επιδεινώσουν τα ήδη αρνητικά συναισθήματα που έχει ένας καταθλιπτικός.

Οι συνέπειες του στίγματος αντικατοπτρίζονται στο ίδιο το άτομο με την κοινωνική απομόνωση, τη δυσκολία εύρεσης εργασίας, την αρνητική πορεία της νόσου, αλλά και στη λειτουργία της οικογένειας ,με την αλληλεπίδραση μεταξύ των μελών της και  τη σχέση τους με το κοινωνικό σύνολο.  

Πηγές:

Πολίτες ενάντια στην κατάθλιψη «Στίγμα»,(2017). Από:http://www.citizensagainstdepression.gr/index.php?option=com_k2&view=item&layout=item&id=295&Itemid=2091&lang=el

Παγκόσμιος Οργανισμός υγείας. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/254610/1/WHO-MSD-MER-2017.2-eng.pdf?ua=1 ή https://goo.gl/KgyCxB

Σταυριανάκος,Κ.(2017).το στίγμα της ψυχικής διαταραχής «Η δεύτερη νόσος». Από https://goo.gl/QdzY6V